عوارض جانبی داروها

چگونه می‌توان از عوارض جانبی داروها مطلع شد؟
شما می‌توانید از موارد احتیاط و عوارض جانبی داروها، با مطالعه‌ی برچسب یا بروشوی بسته‌بندی داروها آگاه شوید. در ضمن لازم است که برای این اطلاعات با پزشک خود یا دکتر داروساز مشورت کنید.

آیا مصرف داروها می‌تواند خطرناک باشد؟
همه‌ی داروها خطرات و فوایدی در بردارند. خطر داروها همان شانس بروز عوارض ناخواسته یا غیرقابل توضیحی است که ممکن است با مصرف آنها برای شما رخ دهد.  برخی خطرات می‌توانند کم اهمیت‌تر باشند؛ مثل احساس ناراحتی معده یا مهم و جدی باشند مانند آسیب کبدی!
اگر پس از مصرف دارو علامت جدیدی در شما ایجاد گردد یا علایمی که دارو برای آن تجویز شده تشدید شده یا در مدت زمان مورد انتظار بهبود نیابند، باید فوری با پزشک خود تماس بگیرید و با گزارش حال خود، از او راهنمایی بخواهید.

توجه داشته باشید که به جز داروهایی که توسط پزشک نسخه می‌شوند، داروهایی که بدون نسخه در داروخانه‌ها در دسترس هستند نیز، می‌توانند عوارض جانبی جدی‌ایی در بر داشته باشند. قبل از مصرف این داروها باید بروشوی آنها را مطالعه کرده یا در مورد میزان  و موارد مجاز مصرف آنها از دکتر داروساز بپرسید. گاهی برخی داروهای بدون نسخه با داروهایی که طبق نسخه‌ی پزشک خود مصرف می‌کنید، تداخل دارند و سبب افزایش یا کاهش اثر آن داروها یا بروز عوارض جانبی می‌شوند! پس اگر به علتی به دستور پزشک دارو مصرف می‌کنید، در صورت تمایل به مصرف داروهای بدون نسخه با پزشک خود مشورت نمایید.
توجه داشته باشید که داروهای گیاهی یا سنتی نیز می توانند عوارض جانبی یا تداخل دارویی جدی‌ایی ایجاد کنند.

عوارض جانبی جدی داروها کدامند؟
از عوارض جانبی داروها که اغلب مربوط به داروهای نسخه شده هستند، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
از سرطان گرفته تا حمله‌ی قلبی! داروها می‌توانند خطر مرگ ناگهانی یا تدریجی را دربر داشته باشند. برخی داروها مانند پنی‌سیلین می‌توانند واکنش‌های حساسیتی (از یک خارش ساده گرفته تا واکنش آنافیلاکتیک کشنده) ایجاد کنند.

داروها می‌توانند با ایجاد نارسایی قلبی سبب افزایش وزن به دلیل احتباس آب در بدن شوند یا باعث حمله‌ی قلبی گردند.
حتی برخی مسکن‌هایی که بدون نسخه در دسترس هستند، در صورت مصرف بی‌رویه و دراز مدت می‌توانند بسیار خطرناک باشند.
سکته‌ی مغزی، سرطان، کاهش حس چشایی، ضعف حافظه، توهم و ... از دیگر عوارض جدی داروها هستند. بنابراین بهترین راه برای بیماران آن است که قبل از مصرف هر دارویی برچسب یا بروشوی بسته‌بندی آن را بخوانند و در مورد جزئیات از پزشک خود سؤال کنند.

برخی داروها با ایجاد درد شدید یا فلجی می‌توانند سبب ناتوانی جسمی یا روانی شوند. سردرد، درد شکمی، درد عضلات و مفاصل و ضعف کنترل عملکرد بدن از این دسته عوارض هستند.

عوارض جانبی شایع داروها کدامند؟
به طور معمول شایع‌ترین عوارض جانبی داروهای نسخه شده مانند تهوع، یبوست یا اسهال و مربوط به دستگاه گوارش است، چرا که اغلب این داروها خوارکی هستند و باید از طریق دستگاه گوارش جذب شوند. از دیگر عوارض جانبی می‌توان به خواب‌آلودگی، درد و واکنش‌های پوستی اشاره کرد.

سرگیجه هرچند که ممکن است یک عارضه‌ی جدی به نظر نیاید، اما می‌تواند نتایج مهمی به بار آورد. برای بیماران مسن یا کسانی که به هر دلیلی در پاهای خود ضعف و ناتوانی دارند، سرگیجه های ناگهانی می‌تواند سبب زمین خوردن و آسیب‌هایی جدی مانند ضربه به سر یا شکستگی استخوان‌ها شود. از آن رو که در بیماران ناتوان شکستگی‌هایی مانند شکستگی استخوان لگن می تواند بسیار مصیبت‌آور و حتی منتهی به مرگ باشد، بیماران باید نسبت به بروز هر نوع احساس و علامتی مربوط به سرگیجه حساس باشند و احتیاط کنند.

تهوع ـ هر چند که تهوع و استفراغ از عوارض کشنده نیستند، اما می‌توانند مشکلاتی جدی به بار آورند، به خصوص در بیماران مسن یا ناتوان. کم آبی بدن یا خونریزی داخلی بر اثر خونریزی از عروق مری می توانند بسیار خطرناک باشند. همچنین داروهای شیمی‌درمانی تهوع و استفراغ شدید و جدی ایجاد می کنند.