پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم)
تیروئید چیست؟
تیروئید یکی از غدد بدن است. این غده‌ی پروانه‌ای شکل در ناحیه‌ی پایین و جلوی گردن قرار دارد. تیروئید هورمون‌هایی ترشح می‌کند که به زبان ساده و کلی، انرژی و سوخت و ساز بدن را تنظیم می‌کنند. مسلماً کاهش یا افزایش غیر طبیعی عملکرد و میزان هورمون‌های تیروئید، می‌تواند در بدن علایم و مشکلاتی را ایجاد کند. تیروئید برای تولید هورمون، به «یُد» نیاز دارد. این یُد با خوردن غذاهای حاوی یُد تأمین می‌گردد.

پرکاری تیروئید یا هیپرتیروئیدی چیست؟
پرکاری‌تیروئید یا همان هیپرتیروئیدی به معنی آن است که تیروئید بیش از حد طبیعی فعال بوده و مقدار زیادی هورمون تولید می‌کند.
وقتی میزان هورمون تیروئید در بدن بالا باشد؛ سوخت و ساز بدن تسریع شده، بدن انرژی بیشتری می‌سوزاند و سرعت بسیاری از عملکرد‌های حیاتی بدن بیشتر می‌شود.

علت پرکاری تیروئید چیست؟
پرکاری تیروئید به علل مختلفی ممکن است رخ دهد. سه علت شایع هیپرتیروئیدی شامل موارد زیر است:

بیماری گِرِیوز ـ یک بیماری اتوایمیون است. یعنی در آن سیستم ایمنی بدن دچار اختلال شده و آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که سبب می‌شوند تیروئید میزان بیشتری هورمون تولید و آزاد کند. اگر فردی در خانواده‌ی شما به بیماری گریوز مبتلا شده، شما نیز ممکن است در معرض خطر ابتلا به آن قرار داشته باشید. از علل محیطی مؤثر در ابتلا به گریوز می‌توان به استرس و سیگار اشاره کرد.
تومور تیروئید ـ تومورهای غیرسرطانی تیروئید ممکن است تولید هورمون تیروئید کند یا تولید آن را افزایش دهد!
گواتر سمی مولتی‌ندولار ـ بزرگ شدن غده‌ی تیروئید بر اثر تعداد زیادی تومورهای (کوچک و گره مانند = نُدول) غیرسرطانی که مقدار زیادی هورمون تیروئیدی ترشح می‌کنند.
از دیگر علل هیپزتیروئیدی می‌توان به التهاب غده‌ی تیروئید (تیروئیدیت) در اثر عفونت باکتریایی یا ویروسی و تیروئیدیت دارویی بر اثر برخی داروها (مانند آمیودارون) اشاره کرد.

به طور نادر، گاهی افزایش ترشح هورمون تحریک کننده ی تیروئید (TSH) توسط غده‌ی هیپوفیز، سبب ایجاد هیپرتیروئیدی می‌شود. هیپوفیز غده‌ای در مغز است که با ترشح TSH عملکرد تیروئید را تنظیم می‌کند. TSH هورمونی است که تیروئید را جهت تولید و آزادسازی هورمون تحریک می‌کند.
گاهی اوقات هورمون تیروئید از جایی غیر از تیروئید ترشح می‌شود. مثلاً گاهی نوعی بافت غیرطبیعی در تخمدان رشد می‌کند که می‌تواند هورمون تیروئید تولید کند.
گاهی هیپرتیروئیدی ناشی از مصرف زیاد داروهای حاوی هورمون تیروئید است!

علایم هیپرتیروئیدی کدامند؟
- حالت عصبانیت و پرخاشگری
- بی‌خوابی
- نوسانات خلقی بارز
- تعریق
- لرزش
- افزایش تعداد ضربان قلب
- اجابت مزاج مکرر، اسهال
- کاهش وزن بدون توجیه رغم افزایش اشتها
- احساس داغی و گرما در تمام اوقات و پوست گرم و مرطوب
- ریزش مو
- ضعف عضلات
- تنگی نفس و احساس طپش قلب – آریتمی قلبی
- اختلال قاعدگی در خانم‌ها
- کهیر
- درگیری چشم (جلو آمدن کره‌ی چشم از حدقه‌ی آن در گریوز)
- فلج دوره‌ای
- پر ادراری
- و ...

تشخیص هیپرتیروئیدی چگونه انجام می‌شود؟
پزشک پس از پرسیدن‌ سؤالاتی مشخص، به دقت شما را معاینه می کند و وجود علایم پرکاری تیروئید را در شما جستجو می‌نماید. در معاینه‌ی تیروئید، قوام و اندازه‌ی تیروئید و وجود برآمدگی‌های گره‌مانند در آن را بررسی می‌کند. سپس علایم دیگر هیپرتیروئیدی را ارزیابی می‌کند: مانند ضربان قلب، لرزش دست، ضعف عضلات، بیرون زدگی جشم و غیره.

اگر پزشک به هیپرتیروئیدیسم مشکوک باشد، آزمایش خون درخواست می‌کند تا سطح هورمون‌های تیروئید در خون را ارزیابی کند. دیگر آزمایشاتی که ممکن است انجام شود؛ شامل این موارد است:
• آزمایش خون براب بررسی آنتی‌بادی‌های خاص
• سونوگرافی غده‌ی تیروئید
• اسکن تیروئید

زمان مورد انتظار در هیپرتیروئیدی چقدر است؟
هیپرتیروئیدی‌ای که به دنبال التهاب تیروئید به علت عفونت باکتریایی یا ویروسی رخ می‌دهد،‌معمولاً پس از چندماه بهبود می‌یابد. اغلب افرادی که به بیماری گریوز مبتلا می‌شوند به درمان طولانی مدت نیاز دارند. این موقعیت گاهی خودبخود از بین می‌رود.

پیشگیری از هیپرتیروئیدی چگونه انجام می‌شود؟
تنها هیپرتیروئیدی ناشی از مصرف زیاد دارو قابل پیشگیری است.از دستورات پزشک خود پیروی کنید و برای تعیین میزان هورمون‌های تیروئیدی به صورت دوره‌ای آزمایش خون بدهید.
به طور طبیعی نمی‌توان از هیپرتیروئیدی پیشگیری نمود.

درمان هیپرتیروئیدی چیست؟
یکی از روش‌های درمان هیپرتیروئیدی استفاده از داروهای ضد تیروئید است.این داروها با چند مکانیسم عمل می‌کنند. داروها می‌توانند تولید هورمون در تیروئید، آزاد سازی هورمون از غده‌ی تیروئید به خون، یا تبدیل هورمون تیروئید به شکل فعال آن را مهار ‌کنند. از این داروها می‌توان به متی‌مازول یا پروپیل‌تیواوراسیل اشاره کرد. با توجه به آنکه اثر کامل این داروها ممکن است حدود 8 – 6 هفته طول بکشد؛ تا زمان اثر آنها، برای بهبود وضعیت بیمار از داروهای دیگری برای کنترل علایم ناشی از پرکاری تیروئید استفاده می‌شود. مثلاً برای کاهش تعداد ضربان قلب و بهبود لرزش، از داروهایی با عنوان بتا‌بلاکر استفاده می‌شود.

درمان دیگر هیپرتیروئیدی؛ تخریب تیروئید با ید رادیواکتیو است که درمانی دائمی‌تر است. این درمان در بیماری گریوز و ندول‌های تیروئیدی که هورمون تولید می‌کنند،‌به کار برده می‌شود.

روش درمانی دیگر، جــــــراحی و برداشتن قسمتی از تیروئید است. این روش به ندرت استفاده می‌شود.
بیمارانی که با ید رادیواکتیو یا جراحی درمان می‌شوند؛‌ باید تا آخر عمر، داروهای حاوی هورمون تیروئید مصرف کنند.

چه زمانی باید با پزشک تماس گرفت؟
اگر علایم پرکاری تیروئید را دارید یا درمان پرکاری تیروئید را دریافت کرده‌اید ولی علایم در شما بهبود نیافته است، به پزشک مراجعه نمایید.

پیش‌آگــــهی در هیپرتیروئیدی
تعداد زیادی از افراد مبتلا به بیماری گریوز، پس از درمان به یک دوره‌ی بسیار طولانی بهبودی وارد می‌شوند. همچنین بیماری گریوز و نیز ندول‌های تولید کننده‌ی هورمون، به خوبی با ید رادیواکتیو درمان می‌شوند. بسیاری از بیماران پس از درمان با ید رادیواکتیو، دچار کم‌کاری‌تیروئید (هیپوتیروئیدی) می‌شوند (هیپوتیروئیدی). کم‌کاری تیروئید به سادگی با مصرف داروهای حاوی هورمون تیروئید درمان می‌گردد.

پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم)    
تیروئید چیست؟
تیروئید یکی از غدد بدن است. این غده‌ی پروانه‌ای شکل در ناحیه‌ی پایین و جلوی گردن قرار دارد. تیروئید هورمون‌هایی ترشح می‌کند که به زبان ساده و کلی، انرژی و سوخت و ساز بدن را تنظیم می‌کنند. مسلماً کاهش یا افزایش غیر طبیعی عملکرد و میزان هورمون‌های تیروئید، می‌تواند در بدن علایم و مشکلاتی را ایجاد کند. تیروئید برای تولید هورمون، به «یُد» نیاز دارد. این یُد با خوردن غذاهای حاوی یُد تأمین می‌گردد.

پرکاری تیروئید یا هیپرتیروئیدی چیست؟
پرکاری‌تیروئید یا همان هیپرتیروئیدی به معنی آن است که تیروئید بیش از حد طبیعی فعال بوده و مقدار زیادی هورمون تولید می‌کند.
وقتی میزان هورمون تیروئید در بدن بالا باشد؛ سوخت و ساز بدن تسریع شده، بدن انرژی بیشتری می‌سوزاند و سرعت بسیاری از عملکرد‌های حیاتی بدن بیشتر می‌شود.
علت پرکاری تیروئید چیست؟
پرکاری تیروئید به علل مختلفی ممکن است رخ دهد. سه علت شایع هیپرتیروئیدی شامل موارد زیر است:
بیماری گِرِیوز ـ یک بیماری اتوایمیون است. یعنی در آن سیستم ایمنی بدن دچار اختلال شده و آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که سبب می‌شوند تیروئید میزان بیشتری هورمون تولید و آزاد کند. اگر فردی در خانواده‌ی شما به بیماری گریوز مبتلا شده، شما نیز ممکن است در معرض خطر ابتلا به آن قرار داشته باشید. از علل محیطی مؤثر در ابتلا به گریوز می‌توان به استرس و سیگار اشاره کرد.
تومور تیروئید ـ تومورهای غیرسرطانی تیروئید ممکن است تولید هورمون تیروئید کند یا تولید آن را افزایش دهد!
گواتر سمی مولتی‌ندولار ـ بزرگ شدن غده‌ی تیروئید بر اثر تعداد زیادی تومورهای (کوچک و گره مانند = نُدول) غیرسرطانی که مقدار زیادی هورمون تیروئیدی ترشح می‌کنند.
از دیگر علل هیپزتیروئیدی می‌توان به التهاب غده‌ی تیروئید (تیروئیدیت) در اثر عفونت باکتریایی یا ویروسی و تیروئیدیت دارویی بر اثر برخی داروها (مانند آمیودارون) اشاره کرد.
به طور نادر، گاهی افزایش ترشح هورمون تحریک کننده ی تیروئید (TSH) توسط غده‌ی هیپوفیز، سبب ایجاد هیپرتیروئیدی می‌شود. هیپوفیز غده‌ای در مغز است که با ترشح TSH عملکرد تیروئید را تنظیم می‌کند. TSH هورمونی است که تیروئید را جهت تولید و آزادسازی هورمون تحریک می‌کند.
گاهی اوقات هورمون تیروئید از جایی غیر از تیروئید ترشح می‌شود. مثلاً گاهی نوعی بافت غیرطبیعی در تخمدان رشد می‌کند که می‌تواند هورمون تیروئید تولید کند.
گاهی هیپرتیروئیدی ناشی از مصرف زیاد داروهای حاوی هورمون تیروئید است!
علایم هیپرتیروئیدی کدامند؟
    حالت عصبانیت و پرخاشگری
    بی‌خوابی
    نوسانات خلقی بارز
    تعریق
    لرزش
    افزایش تعداد ضربان قلب
    اجابت مزاج مکرر، اسهال
    کاهش وزن بدون توجیه رغم افزایش اشتها
    احساس داغی و گرما در تمام اوقات و پوست گرم و مرطوب
    ریزش مو
    ضعف عضلات
    تنگی نفس و احساس طپش قلب – آریتمی قلبی
    اختلال قاعدگی در خانم‌ها
    کهیر
    درگیری چشم (جلو آمدن کره‌ی چشم از حدقه‌ی آن در گریوز)
    فلج دوره‌ای
    پر ادراری
    و ...

تشخیص هیپرتیروئیدی چگونه انجام می‌شود؟
پزشک پس از پرسیدن‌ سؤالاتی مشخص، به دقت شما را معاینه می کند و وجود علایم پرکاری تیروئید را در شما جستجو می‌نماید. در معاینه‌ی تیروئید، قوام و اندازه‌ی تیروئید و وجود برآمدگی‌های گره‌مانند در آن را بررسی می‌کند. سپس علایم دیگر هیپرتیروئیدی را ارزیابی می‌کند: مانند ضربان قلب، لرزش دست، ضعف عضلات، بیرون زدگی جشم و غیره.
اگر پزشک به هیپرتیروئیدیسم مشکوک باشد، آزمایش خون درخواست می‌کند تا سطح هورمون‌های تیروئید در خون را ارزیابی کند. دیگر آزمایشاتی که ممکن است انجام شود؛ شامل این موارد است:
•    آزمایش خون براب بررسی آنتی‌بادی‌های خاص
•    سونوگرافی غده‌ی تیروئید
•    اسکن تیروئید
زمان مورد انتظار در هیپرتیروئیدی چقدر است؟
هیپرتیروئیدی‌ای که به دنبال التهاب تیروئید به علت عفونت باکتریایی یا ویروسی رخ می‌دهد،‌معمولاً پس از چندماه بهبود می‌یابد. اغلب افرادی که به بیماری گریوز مبتلا می‌شوند به درمان طولانی مدت نیاز دارند. این موقعیت گاهی خودبخود از بین می‌رود.
پیشگیری از هیپرتیروئیدی چگونه انجام می‌شود؟
تنها هیپرتیروئیدی ناشی از مصرف زیاد دارو قابل پیشگیری است.از دستورات پزشک خود پیروی کنید و برای تعیین میزان هورمون‌های تیروئیدی به صورت دوره‌ای آزمایش خون بدهید.
به طور طبیعی نمی‌توان از هیپرتیروئیدی پیشگیری نمود.
درمان هیپرتیروئیدی چیست؟
یکی از روش‌های درمان هیپرتیروئیدی استفاده از داروهای ضد تیروئید است.این داروها با چند مکانیسم عمل می‌کنند. داروها می‌توانند تولید هورمون در تیروئید، آزاد سازی هورمون از غده‌ی تیروئید به خون، یا تبدیل هورمون تیروئید به شکل فعال آن را مهار ‌کنند. از این داروها می‌توان به متی‌مازول یا پروپیل‌تیواوراسیل اشاره کرد. با توجه به آنکه اثر کامل این داروها ممکن است حدود 8 – 6 هفته طول بکشد؛ تا زمان اثر آنها، برای بهبود وضعیت بیمار از داروهای دیگری برای کنترل علایم ناشی از پرکاری تیروئید استفاده می‌شود. مثلاً برای کاهش تعداد ضربان قلب و بهبود لرزش، از داروهایی با عنوان بتا‌بلاکر استفاده می‌شود.
درمان دیگر هیپرتیروئیدی؛ تخریب تیروئید با ید رادیواکتیو است که درمانی دائمی‌تر است. این درمان در بیماری گریوز و ندول‌های تیروئیدی که هورمون تولید می‌کنند،‌به کار برده می‌شود.
روش درمانی دیگر، جــــــراحی و برداشتن قسمتی از تیروئید است. این روش به ندرت استفاده می‌شود.
بیمارانی که با ید رادیواکتیو یا جراحی درمان می‌شوند؛‌ باید تا آخر عمر، داروهای حاوی هورمون تیروئید مصرف کنند.
چه زمانی باید با پزشک تماس گرفت؟
اگر علایم پرکاری تیروئید را دارید یا درمان پرکاری تیروئید را دریافت کرده‌اید ولی علایم در شما بهبود نیافته است، به پزشک مراجعه نمایید.
پیش‌آگــــهی در هیپرتیروئیدی
تعداد زیادی از افراد مبتلا به بیماری گریوز، پس از درمان به یک دوره‌ی بسیار طولانی بهبودی وارد می‌شوند. همچنین بیماری گریوز و نیز ندول‌های تولید کننده‌ی هورمون، به خوبی با ید رادیواکتیو درمان می‌شوند. بسیاری از بیماران پس از درمان با ید رادیواکتیو، دچار کم‌کاری‌تیروئید (هیپوتیروئیدی) می‌شوند (هیپوتیروئیدی). کم‌کاری تیروئید به سادگی با مصرف داروهای حاوی هورمون تیروئید درمان می‌گردد.